Ibaloi

[Baliw-katok]

De Ibaloi leven hoofdzakelijk in zuidoost Benguet op de flanken van de Cordillera Central.  Hun naam werd waarschijnlijk afgeleid van het dorpje Baloy gelegen langsheen de Ambuklao Rivier.  De Ibaloi spreken het Nabaloi dialect, wat verschillende elementen van het Ilokano en het Pangasinan bevatten. 
In tegenstelling tot de andere bergstammen wonen de Ibaloi niet in een georganiseerd dorp, doch staan de afzonderlijke huizen dicht bij de rijstvelden van de respectievelijke eigenaars. 
De Ibaloi aanbidden de natuurkrachten en schenken een bijzondere aandacht aan de ziel of de adiron.  Elk mens heeft een ziel en deze verlaat bij de dood het levensloze lichaam om opgenomen te worden door de Oppergod Kabunian.  De adiron van gestorven voorouders dient met veel respect verzorgd te worden, zoniet zullen ziektes en ellende de levenden teisteren.  Ook dieren hebben een ziel en worden hierdoor veelvuldig gebruikt als offer tijdens begrafenisrituelen.  Tussen de dertiende en zestiende eeuw werden op grote schaal de lijken van Ibaloi krijgers gemummificeerd volgens een strikt ritueel.  Het stoffelijk overschot werd in een zittende houding geplaatst met het hoofd tussen beide handen geklemd, terwijl men alle lichaamsvocht verwijderde.  Daarna werd het naakte lichaam speciaal behandeld met kruidenmengsels en oliën, om vervolgens voor tenminste één à twee maanden gedroogd te worden.  Dit drogen gebeurde of door de zon, of door uitroken en kon bij welstellende families uitlopen tot twee jaar.  Daarna volgde een rituele begrafenisplechtigheid met tal van dierlijke offers, geleid door de Mambunung, de Opperpriester. Tenslotte werd de nog steeds zittende mummie in een uitgeholde boomstam geplaatst, vooraleer in de grotten te verdwijnen.  Sedert de komst van de Spanjaarden werden deze rituelen gaandeweg afgeschaft.  Door de oplegging van het Christendom behoren ze grotendeels tot de geheimen van de vroegere Ibaloi-cultuur.  Veel goedbewaarde mummies liggen nog steeds in de talrijke grotten in de omgeving van Kabayan.  Doch doordat in de jaren zeventig verscheidene exemplaren werden gestolen, zijn de dodenkamers van mummiegrotten zoals Banagao Mummy Cave en de Tinongchol Burial Rock  niet meer voor het publiek toegankelijk.   Voor de toeristen werd een museum geopend in het gemeentehuis van Kabayan, waar vele zaken van de Ibaloi zijn tentoongesteld, inclusief een originele mummie.  In de omgeving van het stadje kan men de Odpas Grotten verkennen, waar nog zo'n 200 mensenschedels in vrede rusten.
Op 15 april 1999 werd ook de mummie Apo Annu vanuit het Nationaal Museum in Manila teruggebracht naar zijn eerste rustplaats in een burial cave te Benguet.  Dergelijke dodengrot biedt immers het beste klimaat voor het intact houden van deze méér dan 500 jaar oude Annu, wiens originele tatoeages nog steeds duidelijk zichtbaar zijn.
Een ander kenmerk van hun cultuur is de voorliefde voor muziek, die een uiterst belangrijke rol speelt in hun sociaal leven.  Typische instrumenten hierbij zijn de kalsheng, een inheemse gitaar gemaakt uit bamboe en de kuleseng, een kleine neusfluit met slechts drie gaatjes.  Tenslotte wijzen we nog op het belang van tatoeages op de armen en schouders, wat de status van de betrokkene aanduidt.