kwalijke zaak

[Adriaan]

Deze morgen vond ik in mijn mail box een herinnering aan een kwalijk stukje Nederlandse geschiedenis en een nog veel kwalijker stuk Indonesische geschiedenis. Het was nl. op deze dag, de eerste December, dat in 1961 in het voormalige Hollandia, de hoofdstad van wat toen nog Nederlands Nieuw Guinea heette, voor het eerst de Papoeavlag gehesen werd met goedvinden van het Nederlandse bestuur. De Papoea's dateren vaak hun nooit erkende onafhankelijkheid van die datum hoewel het gebied toen formeel niet onafhankelijk was. Een jaar later werd onder zware Amerikaanse druk (de VS vreesde een communistische overname in Indonesie als dit land niet werd tegemoet gekomen) het gebied overgedragen aan Indonesie. Tot zover viel Nederland weinig te verwijten. Er was toen in Nederland niet de minste animo om oorlog te gaan voeren over een gebied dat de meeste Nederlanders zo vreemd was als de maan - te meer omdat noch op Amerikaanse noch op Australische militaire steun gerekend kon worden.

Er was echter in de overeenkomst met Indonesie bepaald dat in 1969 een plebisciet gehouden zou worden waarin de Papoeabevolking geraadpleegd zou worden of het al dan niet bij Indonesie wenste te blijven. Er is algemene overeenstemming nu dat Indonesie daarmee zwaar de hand heeft gelicht. Het koos honderd "kiesmannen" uit die vrijwel letterlijk met het pistool op de borst moesten verklaren dat het gebied bij Indonesie wenste te blijven. Het kwalijke karakter van het Indonesische bestuur in het gebied was toen genoegzaam aan Nederland bekend. Duizenden Papoea's waren al gedood en gemarteld. Vele andere duizenden waren van hun grond beroofd. Desondanks spande Nederland met Indonesie samen om het resultaat van dit fraudulente plebisciet door de VN te loodsen. Indonesie beroept zich nu nog steeds op de desbetreffende VN beslissing om zijn bestuur over het gebied te legitimeren. Geen wonder dat sommige Papoea nationalisten in dit opzicht van Nederlands verraad spreken.Het was verraad.

In de overgang van het Nederlandse naar het Indonesische bestuur had de VN ook een rol gespeeld door het gebied tijdelijk onder zijn hoede te nemen onder de UNTEA (United Nations Temporary Executive Authority). Ook dat liet veel te wensen over. Dirk Vlasblom heeft mijn bijdrage over die periode aan het boek Besturen in Nederlands Nieuw Guinea  op dit punt geciteerd in zijn boek Papoea:

Prof.dr. Arie Brand --- was een van de elf Nederlanders die de VN bestuurlijk terzijde stonden. Hij werd in september 1961 ter beschikking gesteld van UNTEA en was controleur in Fakfak tot 1 maart 1962. Brand: 'Van besturen kwam heel weinig meer terecht. Redenen hiervoor waren het vertrek, nog voor de aanvang van het VN-bewind, van het overgrote deel van de Nederlandse ambtenaren, de benoeming van ambtenaren van 31 verschillende nationaliteiten, die in de meeste gevallen Nederlands noch Indonesisch kenden, de budgettaire onzekerheid en de gedeeltelijke vernietiging van archiefstukken voor het Nederlandse vertrek. De belangrijkste factor echter die traditioneel bestuurswerk onmogelijk maakte, was dat het Nederlands-Indonesische akkoord aan UNTEA vooral een politieke taak toekende. Die hield in: de soepele overdracht van het gebied aan Indonesië met gelijktijdige voorlichting van de Papoeabevolking over haar rechten in de nieuwe situatie en de bescherming van deze rechten. Het was de Indonesische aanwezigheid in het gebied in de VN-periode die deze taak tegelijkertijd essentieel en vrijwel onmogelijk te vervullen maakte.'

Ik heb later mijn indrukken van die periode nog eens samengevat in de epiloog van een serie van brieven op een Australisch blog. Ik laat het hier volgen. Belangstellenden kunnen eerdere brieven in die serie vinden door op de in de aanhef geciteerde titels te tikken.

Papuan Self-determination — Epilogue

This is the final instalment of Arie Brand's excellent, often first-hand historical introduction to the West Papuan self-determination movement. A birdie told me that we are going to see this issue repeatedly in the media in the coming years, and this exclusive review of the background will serve Webdiarists well in making sense of new developments as they arise. Here is the complete contents:

Part I Economically "worthless"?

Part II Papua as Indo-European 'homeland'

Part III Strategic Considerations

Part IV The Linggajati Agreement

Part V The Round Table Conference

Part VI 1950 -The first year test

Part VII Dutch-Indonesian relations - From bad to worse

Part VIII Gradual Evolution

Part IX A poorly briefed US Ambassador

Part X The 'Bunker-Agreement'

Part XI Untea 1

Part XII Untea 2

Epilogue - Indonesian myths and the birth of West Papua
by Arie Brand



Indonesian myths and the birth of West Papua

What amazed me most during the UNTEA period was that the Indonesians, after a dozen years of listening to Sukarno's rhetoric about the burning Indonesian desire to liberate their Papuan brothers from their largely imaginary colonial yoke, seemed on nothing so intent as to subject these brothers to a real one. Instead of treating the people with tolerance and understanding, declarations of loyalty (through manifestoes, processions and flag raisings) were forced out of them through intimidation that was from time tot time reinforced by violence - or, in the case of some key figures, by blandishments such as the red carpet treatment in a free trip to Jakarta.

I often wondered whom they wished to fool with all of this and why they thought they could do so? Of the foreign observers then present in the region probably nobody was fooled - including the Administrator, Dr.Abdoh, who then however did not state openly not to believe in these charades. He showed himself to be far more sceptical in his correspondence with the UN Undersecretary Narasimhan. Saltford (op.cit.) refers to a report by Abdoh to this UN official, dating from January 1963, in which he stated to believe that Indonesia was intent on crushing all opposition and that it was behind the organised demonstrations and the attacks on anti-Indonesian Papuas. Saltford also refers to a report from approximately the same date by James Plimsoll, then Australia's Permanent Representative at the UN, on a conversation between the UN Secretary General U Thant, Narasimhan and himself. Narasimhan allegedly said that 'it was quite clear from the information they had that in West New Guinea the Indonesians could turn demonstrations off and on like a tap.'  The Secretary General was no less sceptical. He said to have 'no doubt at all that demonstrations or representations by Papuans were Indonesian inspired and were not spontaneous'.

Though I saw from time to time traces of what seemed to me a somewhat childish belief on the part of Indonesians that no outsider could see through their obvious schemes, in retrospect I have come to the conclusion that the people they wanted to fool most of all were they themselves and their fellow Indonesians. The 'inspired' demonstrations, these fictional proofs of loyalty, were part of their fictional claim to West Papua. One fiction had to support the other.

Another part of these interlocking myths was construed by the Indonesian military that apparently fooled themselves into believing that they had conquered the territory hand in hand with their Papuan brethren. Saltford quotes a report by another Australian official, R.J.Percival, who wrote that he had met Dutch people and Papuans who had had to deal with Indonesian infiltrators in the Sorong area 'and all expressed incredulity.at the apparent Indonesian belief that the Papuan populace would rise up in revolt against the Dutch once the infiltrators had established a base in New Guinea ... The Papuans had regarded the rounding up of the infiltrators as a sort of sport.

Benedict Anderson wrote once that the 'subsequent painful relations between the populations of West New Guinea and the emissaries of the independent Indonesian state can be attributed to the fact that Indonesians more or less sincerely regard these populations as 'brothers and sisters' while the populations themselves, for the most part, see things very differently'.
I believe that this statement can only be accepted if it is heavily qualified. The 'brothers and sisters' theme remained alive as long as West Papua was only a fiction in the prolonged 'revolutionary struggle' in the Sukarno-era against the Dutch, it was very soon dropped by the Indonesians who actually came to occupy the area and after that it had only a precarious existence in the officially sanctioned myth about the 'liberation' of the territory.
It is possible that the obvious disinclination of many Papuans to see the occupying force of Indonesians as 'brothers' that had come to liberate them has ultimately contributed somewhat to a similar lack of brotherly enthusiasm on the side of the Indonesians - though I believe that a sort of provincial cultural arrogance about their assumed superiority above all these 'naked people', mixed with the callousness that comes from greed, had far more to do with this.

Indonesian myths about the territory are endless. There is the idea that the proclamation of independence of 1945 also held for the (uninvolved) Papuans. There is the view that, though it is a patent fact that Papuans had virtually nothing to do with the struggles of 1945 — 49 against the Dutch, the Indonesian 'freedom fighters' also fought on their behalf. There is finally the colossal lie that the occupation that has robbed Papuans of their lands, terrorised and enslaved them was an act of 'pembebasan', of liberation.

Indonesians have, however, hold of one indubitable fact -  West Papua was once, however marginal, at least administratively part of the Netherlands East Indies. This map based fact now constitutes their strongest claim to the territory — however much they may, in other contexts, object against the violence with which this map was cobbled together in colonial times. Lately we have seen this Indonesian claim dressed up with the Latin formula 'uti possidetis juris'. This allegedly refers to a principle of international law implying, in this case, that successor states of colonial territories should have the borders of those territories. Well, the principle has often been ignored (to wit the partition of British India and French Indochina) but also, principle for principle, it should yield to the much stronger one of 'self determination', a principle enshrined in the very Charter of the United Nations. It is presumably because of this that Constantin Stavropoulos, the UN legal counsel advising Secretary General U Thant, wrote in 1962 that 'there appears to emerge a strong presumption in favour of self-determination in situations such as that of West New-Guinea on the basis of the wishes of the peoples of the territory concerned, irrespective of the legal stands or interests of other parties to the question.'
Also, Indonesia seems to have forgotten that it recognised itself the superiority of this principle with the Agreement between it and the Netherlands of 15th August 1962, however opportunistic it might have been in signing this. That the Papuans have since then enjoyed the right of self determination is yet another Indonesian myth that the country finds harder and harder to sell internationally. The recent joint letter by 36 members of the U.S. Congressional Black Caucus to U.N.Secretary General Kofi Annan, in which these Congressmen joined around 170 other parliamentarians and 80 NGOs from around the world in urging a review of this fraudulent act, forms a case in point.

The Indonesian 'imagined nation', to use Anderson's term, that stretched from Sabang to Merauke, is unravelling. The years of occupation and the suffering it has caused have seen another nation emerge, this one from Sorong to Merauke, West Papua. Thus far, to be sure, only 'imagined' as well but, imagination for imagination, I have an inkling that the historical odds are on the latter one.

   

   


[Adriaan]

Ik zag net op het Australische nieuws dat de Gouverneur van Port Moresby ( de hoofdstad van Papua New Guinea, de voormalige Australische kolonie in het Oostelijk deel van het eiland) vandaag de West Papoea "morning star" vlag heeft doen hijsen van een overheidsgebouw daar - dit in weerwil van het verzoek van zijn Minister President (die moeilijkheden met Indonesie vreest) dit niet toe te laten. De Gouverneur stond ook toe dat vluchtelingen van West Papoea een protestmars door de stad ondernamen.In zijn  toespraak verklaarde hij dat men tot dusver daar moedwillig blind, doof en stom was geweest maar dat dat vanaf morgen anders zou worden.

Zie http://www.abc.net.au/news/2013-12-01/governor-defies-png-request-and-raises-west-papua-flag/5127624

Die moedwillige blindheid en doofheid geldt natuurlijk ook voor de Nederlandse regering. Toen de Minister van Buitenlandse Zaken in een kabinet, Aartsen, Professor Drooglever de opdracht gaf een boek samen te stellen over die fraudulente "act of no choice" van 1969 deed het kabinet dat de wacht had bij de verschijning van het boek of zijn collectieve neus bloedde en alsof de regering niets met het boek van doen had.

[gosternokke]

Met de wijsheid van nu valt Nederland veel te verwijten ten opzicht van de papoea bevolking.  maar er was weinig andere keuze, het waren immers niet de nederlanders, maar de amirikanen die achter de schermen bepaalden wat er moest gebeuren 

  Weinig kans dat de in het verleden gemaakte fouten nog worden teruggedraaid, immers men weet nu hoe vol dit gebied zit met delfstoffen.

dat Indonesie , oost Timor  heeft opgegeven had ik ook nooit verwacht, maar daar was voor de indonesiers toch weinig te halen , en politiek gezien een blok aan been.   

De papoeaas zijn vergeten in de internationale politiek.     

[bananacreek]

Met de wijsheid van nu valt Nederland veel te verwijten ten opzicht van de papoea bevolking.  maar er was weinig andere keuze, het waren immers niet de nederlanders, maar de amirikanen die achter de schermen bepaalden wat er moest gebeuren 

  Weinig kans dat de in het verleden gemaakte fouten nog worden teruggedraaid, immers men weet nu hoe vol dit gebied zit met delfstoffen.

dat Indonesie , oost Timor  heeft opgegeven had ik ook nooit verwacht, maar daar was voor de indonesiers toch weinig te halen , en politiek gezien een blok aan been.   

De papoeaas zijn vergeten in de internationale politiek.     

Het waren toch die Americano's die de Nederlandse marine vertelden..... ??



Meer:
http://www.geschiedenis24.nl/nieuws/2012/januari/De-slag-bij-Vlakke-Hoek.html

[Adriaan]

Gosternokke het is inderdaad waar dat Nederland in de onderhandelingen van augustus 1962 weinig keus had. De Kennedy regering had het toenmalige kabinet onder druk gezet en de hoop van Minister Luns, die op een losse toezegging van Foster Dulles had gebouwd, de grond in geboord (Dulles had gezegd dat in het geval van een Indonesische invasie van Nieuw Guinea de VS net zo zou handelen als het zou doen bij een Chinese invasie van Taiwan).

Maar in 1969, toen het zeer duidelijk was wat voor soort regiem Indonesie in West Papoea had gebracht en hoe fraudulent die zogenaamde "Act of Free Choice" (door de papoea's "Act of No Choice" genoemd) was vond de toenmalige Minister President, Piet de Jong, het geboden om in het parlement te stellen dat deze oplichtersdaad niet ongeldig kon worden verklaard. Zoals Dirk Vlasblom terecht zegt, deze opstelling van Nederland gaf andere landen het excuus de handen in onschuld te wassen. Nederland hielp vervolgens bij het opstellen van een ontwerpresolutie bedoeld om die fraudulente volksraadpleging door de VN te laten bekrachtigen. Het was een van een handvol ondertekenaars van die resolutie.

Dit schrijnt al te meer omdat West Papoea door Nederland buiten de souvereiniteitsoverdracht van Dec. 1949 was gehouden. En Nederland had daarna stelselmatig de illusie aangewakkerd dat het land zelfstandigheid zou krijgen (streefdatum was tenslotte 1970). Zonder die afzondering van het land in 1949 was West Papoea misschien zonder al te veel pijn in Indonesie opgenomen (pijnloos was niet mogelijk getuige de ervaringen van de Dayaks in Borneo).

Creek die "Slag bij Vlakke Hoek" puzzelt me nog steeds. Wat wilden de Indonesiers? Het doelwit was Kaimana (aan de Zuidwestkust) zegt men. Dat was mijn oude standplaats (1955-1957) en in die tijd was er inderdaad alleen maar een garnizoen van zo'n honderd mariniers (en een detachement licht bewapende Papoea-politie). Maar toen ik er in September 1962 voor een verkenning terugkwam waren de mariniers daar nog niet gerepatrieerd en ik hoorde verluiden dat zich daar ondertussen zo'n duizend hadden verschanst (het precieze getal kon ik niet te weten komen omdat de Nederlandse officier die ik sprak er nog erg geheimzinnig over deed hoewel het bestand al gesloten was - macht der gewoonte denk ik). Die waren er wschl. ook al in jan. van dat jaar toen die Indonesische MTB's daarheen koersten. Wat konden die 150 indonesische soldaten uitrichten tegen een ingegraven bataljon? Misschien had men het echter op het meer oostelijk gelegen districtsplaatsje Etnabaai gemunt want daar was in het begin van de jaren vijftig al eens een infiltratie geweest.

Ook waren de Indonesiers het slachtoffer van hun eigen propaganda. Ze hadden zichzelf wijs gemaakt dat de Papoea-bevolking op zou rijzen om, tezamen met hen, de "koloniale onderdrukker" in zee te werpen. De Papoea's vonden het echter een sport om hen op te sporen en zo mogelijk aan de Nederlanders uit te leveren.

Overigens was bij mijn bezoek in sept.1962 nog wel een mini-conflict aan de gang. Toen dat Catalina watervliegtuig landde zag ik op de steiger twee Indonesische officieren die in een kennelijk zeer onvriendelijk gesprek verwikkeld waren met een Nederlandse officier. Het ging, naar aL gauw bleek, om radiotoestellen die Indonesische vliegtuigen hadden afgeworpen en die bedoeld waren voor het Indonesische kamp ten Oosten van Kaimana. Daar waren zo'n 150 Indonesische parachutisten gelegerd onder bevel van de toenmalige majoor Untung die later op bloedige wijze de Indonesische geschiedenis in zou gaan. Die radiotoestellen waren dus bedoeld voor het Indonesische kamp maar ze werden afgeworpen boven het Nederlandse kamp - en die Nederlandse officier wilde ze niet overgeven. Hij beschouwde die dingen kennelijk als rechtmatig verworven oorlogsbuit. Het kostte het nieuw benoemde Papoea Hoofd van Plaatselijk Bestuur en mezelf heel lang praten o het bestuurskantoor, waar we het groepje heen hadden weten te dirigeren, voor die koppige Nederlandse officier, die echt nog in een oorlogsstemming was, die dingen wilde afstaan. Ik herinner me echter dat hij erg verontwaardigd werd toen die Indonesiers "wanted to push their luck" en vroegen of ze van hem niet ook nog een paar kratten bier konden krijgen.

Ja die jongens lagen daar op een droogje aan die van god en alle mensen verlaten baai. Het indonesische leger blonk niet uit in zorg voor zijn manschappen De hele operatie van die parachutisten was trouwens met de grootste roekeloosheid opgezet. Men had hen boven de jungle afgeworpen en menigeen raakte daar met parachutekoorden en al in de boomkruinen verward en kon er niet meer uitkomen. Maanden later moesten ze nog door de Papoea politie worden opgespoord (de Indonesiers waren nauwelijks te bewegen de jungle in te gaan) waarbij, in sommige gevallen, de stoffelijke resten uit de bomen moesten worden geschoten.

Het Papoea HPB  en ik maakten een punt van een "goodwill" bezoek aan het Indonesische kamp en Majoor Untung. Ik denk niet dat we veel goodwill hebben gekweekt. In ieder geval gebruikte hij de door onze bemiddeling verworven radiotoestellen om zijn kompanen in Fakfak te waarschuwen tegen mogelijke machinaties van mijn collega en mij. Hij is overigens niet door Nederlandse machinaties drie jaar later, toen hij als Luitenant Kolonel commandant van Soekarno's lijfwacht was, om het leven gekomen - maar door die van zijn eigen landgenoten. Hij was een van de aanstichters en nominale leider van de mislukte coup van sept. 1965 in het naspel waarvan wschl. een miljoen Indonesiers om het leven zijn gebracht en vele tienduizenden jarenlang in concentratiekampen zijn opgesloten. Untung werd zonder veel vorm van proces na zijn arrestatie dood geschoten.

I

[Adriaan]

Indonesie is met die massamoord nog steeds niet in het reine gekomen Tientallen jaren lang was hert gevaarlijk om er zelfs maar naar te verwijzen tenzij men de bedrijvers er van wilde verheerlijken. Een van de voornaamste bedrijvers, wijlen generaal Sarwo Edhie (de"slager van Oost Java" en schoonvader van de huidige president Bambang Yudoyono) werd nog niet lang geleden officieel uitgeroepen tot "pahlawan nasional"= "nationale held".

Een Amerikaanse filmer, Joshuah Oppenheimer, slaagde er in een documentaire te maken over die massamoord waarin hij enkele "killers" van toen over hun ervaringen liet vertellen. Hij deed dat onder het mom dat ook hij hen wilde verheerlijken. En omdat hij Amerikaan was, en de VS in 1965 direct betrokken was bij die moord (de Amerikaanse ambassade in Jakarta gaf het Indonesische leger lijsten met namen van personen die uit de weg moesten worden geruimd en bemiddelde bij de voorziening van verbindingsapparatuur die de hele zaak meer "efficiënt" maakte), omdat de geportretteerde "killers"dus wisten van die Amerikaanse houding van weleer namen ze Oppenheimer's voorwendsel voor zoete koek aan. Ze waren er aan gewend verheerlijkt te worden.Een van hen, het op het oog zo vriendelijke en jolige grootvadertje Anwar, die we in de film ontmoeten, was nog niet lang geleden in een Indonesisch tv-programma verschenen waarin hij werd gehuldigd omdat hij een bloedeloze en "efficiënte" manier had ontwikkeld om zijn slachtoffers af te maken. Hij deed dat door een om een paal en de nek van zijn slachtoffer gewonden draad steeds nauwer aan te halen. Zijn voornaamste motief daarbij was, naar zijn zeggen, bloedvergieten te vermijden omdat bloed vrijwel niet weg te schrobben viel en na verloop van tijd zo stonk ...

De film verscheen in juli van dit jaar in de bioscopen. Ik heb hem echter nog niet gezien en alleen maar er over gelezen en fragmenten op[ Youtube nagetrokken. Hier zijn twee van die fragmenten. Het eerste doet ons vluchtig kennis maken met grootvadertje Anwar - het tweede bevat een interview met de regisseur:

http://www.youtube.com/watch?v=j4ZT6Qc_fmE


http://www.youtube.com/watch?v=EwJMJqjqEdw

Heeft iemand de complete film (getiteld "The Act of Killing") gezien?

[gosternokke]

Tis waar nedrland heeft zijn koloniale verleden verre van netjes afgesloten.  Ideale formule zou zijn , waarbij de kolonie zeker 10 jaar krijgt om zich voor te berijden op zelfstandigheid,  en zo te leren op eigen benen te staan en volwassen te worden.

De resultaten waren er dan ook naar, in Indonesie toen het plots onafhankelijk werd, geen oog voor minderheden als molukkers en Papoeaaas,  en excessen als de vermeende communistenmoorden op duizenden landgenoten, later de dictatuur onder Suharto.


 Met  Suriname hebben we het niet veel beter gedaan , het land werd de onafhankelijkheid ingeschopt, omdat het halve land leegliep naar nederland, vooral de Hindoestanen zeiden hun land massaal vaarwel.

Ook hier is bekend wat er van gekomen is, kort na de onafhankelijkheid was het al een militaire dictatuur  


 Dan hebben die Engelsen het met Hongkong toch veel beter geregeld om maar wat te noemen. Jaren tevoren stond alles al netje op papier en zo is het ook gegaan.     Zonder dat er 1 schot gelost werd  

 Maar dat was in een heel andere tijd natuurlijk.

[Adriaan]

Ja Hong Kong ... maar kijk ook eens naar ex-Engelse kolonieen in Afrika zoals bijv. Zimbabwe.

De Engelsen hadden het geluk dat er direct na de oorlog een Labor-regering verkozen werd die het , bij hun kiessysteem, alleen voor het zeggen had. Men kon daarom relatief pijnloos (althans voor de Engelsen) voormalig Brits Indie afstoten. Laat ons dromen en zeggen dat zowel Holland als Indonesie zich aan de Linggajati overeenkomst hadden gehouden en het Nieuw Guinea probleem niet was ontstaan. Soekarno, die in veel opzichten een ramp was, had dan minder vast in het zadel gezeten. Politici als Sjahrir en Hatta (beiden opgeleid in Holland waar Sjahrir zelfs een Nederlandse vrouw trouwde) zouden wschl veel meer invloed hebben gehad. Indonesie zou samen met Nederland, in de toen nog bestaande Nederlands-Indonesische Unie, aan de opbouw van het land hebben kunnen werken.

Maar helaas - zo is het allemaal niet gegaan. Het waren vnl. de confessionele partijen die dwars lagen en Linggajati zo amendeerden dat Indonesie er ook de brui aan gaf.

[bananacreek]

Gosternokke het is inderdaad waar dat Nederland in de onderhandelingen van augustus 1962 weinig keus had. De Kennedy regering had het toenmalige kabinet onder druk gezet en de hoop van Minister Luns, die op een losse toezegging van Foster Dulles had gebouwd, de grond in geboord (Dulles had gezegd dat in het geval van een Indonesische invasie van Nieuw Guinea de VS net zo zou handelen als het zou doen bij een Chinese invasie van Taiwan).

Maar in 1969, toen het zeer duidelijk was wat voor soort regiem Indonesie in West Papoea had gebracht en hoe fraudulent die zogenaamde "Act of Free Choice" (door de papoea's "Act of No Choice" genoemd) was vond de toenmalige Minister President, Piet de Jong, het geboden om in het parlement te stellen dat deze oplichtersdaad niet ongeldig kon worden verklaard. Zoals Dirk Vlasblom terecht zegt, deze opstelling van Nederland gaf andere landen het excuus de handen in onschuld te wassen. Nederland hielp vervolgens bij het opstellen van een ontwerpresolutie bedoeld om die fraudulente volksraadpleging door de VN te laten bekrachtigen. Het was een van een handvol ondertekenaars van die resolutie.

Dit schrijnt al te meer omdat West Papoea door Nederland buiten de souvereiniteitsoverdracht van Dec. 1949 was gehouden. En Nederland had daarna stelselmatig de illusie aangewakkerd dat het land zelfstandigheid zou krijgen (streefdatum was tenslotte 1970). Zonder die afzondering van het land in 1949 was West Papoea misschien zonder al te veel pijn in Indonesie opgenomen (pijnloos was niet mogelijk getuige de ervaringen van de Dayaks in Borneo).

Creek die "Slag bij Vlakke Hoek" puzzelt me nog steeds. Wat wilden de Indonesiers? Het doelwit was Kaimana (aan de Zuidwestkust) zegt men. Dat was mijn oude standplaats (1955-1957) en in die tijd was er inderdaad alleen maar een garnizoen van zo'n honderd mariniers (en een detachement licht bewapende Papoea-politie). Maar toen ik er in September 1962 voor een verkenning terugkwam waren de mariniers daar nog niet gerepatrieerd en ik hoorde verluiden dat zich daar ondertussen zo'n duizend hadden verschanst (het precieze getal kon ik niet te weten komen omdat de Nederlandse officier die ik sprak er nog erg geheimzinnig over deed hoewel het bestand al gesloten was - macht der gewoonte denk ik). Die waren er wschl. ook al in jan. van dat jaar toen die Indonesische MTB's daarheen koersten. Wat konden die 150 indonesische soldaten uitrichten tegen een ingegraven bataljon? Misschien had men het echter op het meer oostelijk gelegen districtsplaatsje Etnabaai gemunt want daar was in het begin van de jaren vijftig al eens een infiltratie geweest.

Ook waren de Indonesiers het slachtoffer van hun eigen propaganda. Ze hadden zichzelf wijs gemaakt dat de Papoea-bevolking op zou rijzen om, tezamen met hen, de "koloniale onderdrukker" in zee te werpen. De Papoea's vonden het echter een sport om hen op te sporen en zo mogelijk aan de Nederlanders uit te leveren.

Overigens was bij mijn bezoek in sept.1962 nog wel een mini-conflict aan de gang. Toen dat Catalina watervliegtuig landde zag ik op de steiger twee Indonesische officieren die in een kennelijk zeer onvriendelijk gesprek verwikkeld waren met een Nederlandse officier. Het ging, naar aL gauw bleek, om radiotoestellen die Indonesische vliegtuigen hadden afgeworpen en die bedoeld waren voor het Indonesische kamp ten Oosten van Kaimana. Daar waren zo'n 150 Indonesische parachutisten gelegerd onder bevel van de toenmalige majoor Untung die later op bloedige wijze de Indonesische geschiedenis in zou gaan. Die radiotoestellen waren dus bedoeld voor het Indonesische kamp maar ze werden afgeworpen boven het Nederlandse kamp - en die Nederlandse officier wilde ze niet overgeven. Hij beschouwde die dingen kennelijk als rechtmatig verworven oorlogsbuit. Het kostte het nieuw benoemde Papoea Hoofd van Plaatselijk Bestuur en mezelf heel lang praten o het bestuurskantoor, waar we het groepje heen hadden weten te dirigeren, voor die koppige Nederlandse officier, die echt nog in een oorlogsstemming was, die dingen wilde afstaan. Ik herinner me echter dat hij erg verontwaardigd werd toen die Indonesiers "wanted to push their luck" en vroegen of ze van hem niet ook nog een paar kratten bier konden krijgen.

Ja die jongens lagen daar op een droogje aan die van god en alle mensen verlaten baai. Het indonesische leger blonk niet uit in zorg voor zijn manschappen De hele operatie van die parachutisten was trouwens met de grootste roekeloosheid opgezet. Men had hen boven de jungle afgeworpen en menigeen raakte daar met parachutekoorden en al in de boomkruinen verward en kon er niet meer uitkomen. Maanden later moesten ze nog door de Papoea politie worden opgespoord (de Indonesiers waren nauwelijks te bewegen de jungle in te gaan) waarbij, in sommige gevallen, de stoffelijke resten uit de bomen moesten worden geschoten.

Het Papoea HPB  en ik maakten een punt van een "goodwill" bezoek aan het Indonesische kamp en Majoor Untung. Ik denk niet dat we veel goodwill hebben gekweekt. In ieder geval gebruikte hij de door onze bemiddeling verworven radiotoestellen om zijn kompanen in Fakfak te waarschuwen tegen mogelijke machinaties van mijn collega en mij. Hij is overigens niet door Nederlandse machinaties drie jaar later, toen hij als Luitenant Kolonel commandant van Soekarno's lijfwacht was, om het leven gekomen - maar door die van zijn eigen landgenoten. Hij was een van de aanstichters en nominale leider van de mislukte coup van sept. 1965 in het naspel waarvan wschl. een miljoen Indonesiers om het leven zijn gebracht en vele tienduizenden jarenlang in concentratiekampen zijn opgesloten. Untung werd zonder veel vorm van proces na zijn arrestatie dood geschoten.

I

Leuk en leerzaam om te lezen.........